LIỆU PHÁP NGÂM CHÂN BẰNG THUỐC Y HỌC CỔ TRUYỀN

Liệu pháp ngâm chân bằng thuốc YHCT còn gọi là Túc dục liệu pháp, là một biện pháp ngoại trị, đơn giản, hiệu quả và được sử dụng rộng rãi. Ngâm chân bằng thuốc YHCT là một phương pháp có lịch sử lâu dài, khoảng 1000 năm trước công nguyên.

Đây là phương pháp dựa vào học thuyết tạng phủ, lý luận kinh lạc làm cơ bản và biện chứng luận trị làm nguyên tắc; chọn lựa một hoặc nhiều loại thảo dược thích hợp với bệnh chứng để tạo thành một phương thuốc, sắc thuốc lấy nước ngâm chân; thông qua độ nóng của thảo dược có tác dụng làm cho kinh lạc huyệt vị của bàn chân có cảm giác kích thích vừa phải. Từ đó hình thành nên 1 phương pháp bảo vệ sức khỏe trong chữa trị và phòng ngừa bệnh tật.

1.        Quy trình ngâm chân.

Dùng nước ấm hoặc nấu sôi các loại thảo dược, sau đó để nguội dần ở mức khoảng 30 – 40 độ, đổ nước thảo dược đã nấu vào trong dụng cụ ngâm và ngâm chân khoảng 20-30 phút. Để liệu pháp ngâm chân thảo dược phát huy hết tác dụng cần kết hợp với phương pháp massage bấm huyệt chân. Riêng các ngón chân cần có thêm động tác bóp các cạnh ngón rồi vê tròn xoay quanh toàn ngón chân.

2.        Tác dụng.

Trong suốt quá trình ngâm chân, dược liệu được hấp thu vào cơ thể tại chỗ hoặc toàn thân thông qua bì phu tới kinh lạc, tạng phủ, tránh tiếp xúc với niêm mạc miệng, đường tiêu hóa, giảm nhẹ gánh nặng cho gan.

Học thuyết kinh lạc cho rằng, song túc, hệ thống kinh lạc và tạng phủ có quan hệ mật thiết, cấu thành nên một thể thống nhất. Cơ thể có 6 kinh mạch đi xuống chân, Túc tam âm kinh bắt đầu và kết thúc ở Túc tam dương kinh, liên hệ với Thủ tam âm kinh và Thủ tam dương kinh, tuần hoàn toàn thân. Trên bàn chân còn có nhiều huyệt vị tương ứng với các tạng phủ, ngâm chân thảo dược có thể thông qua kinh lạc tác động vào tạng phủ, giúp chữa bệnh.

Vì vậy, phương pháp này góp phần thúc đẩy tuần hoàn huyết dịch, xúc tiến sự trao đổi chất, kiểm soát huyết áp ổn định, nâng cao miễn dịch công năng, điều tiết công năng tạng phủ, tăng cường bài độc công năng, làm giảm độ đông đặc của huyết dịch, cải thiện giấc ngủ, tiêu trừ mệt mỏi, thư cân hoạt lạc, khứ hàn trừ thấp, tiêu trừ áp lực, hưng phấn tinh thần.

Ngày nay, con người ngày càng thích hòa đồng với tự nhiên, tìm kiếm các liệu pháp không có tác dụng phụ, không ô nhiễm môi trường. Với đặc điểm: hiệu quả trị liệu rõ ràng, an toàn, vô độc, tính thích ứng rộng rãi, kinh tế, đơn giản;phương pháp ngâm chân bằng thuốc YHCT được mọi người sử dụng ngày càng nhiều hơn.

3.        Yêu cầu.

  Nhiệt độ nước ngâm chân: Về cơ bản mức trung bình từ 38 độ – 43 độ, người ta phải cảm thấy nhẹ nhàng, sức khỏe tốt hơn, tinh thần dễ chịu hơn.
Dụng cụ ngâm chân: chậu gỗ, độ cao 20cm trở lên, đủ rộng để chứa đủ 2 chân.

 

4.        Chú ý khi ngâm chân.

Không ngâm chân trong vòng 30 phút sau bữa ăn. Bởi lúc này cơ thể cần tập trung lượng máu đến hệ tiêu hóa giúp hấp thu thức ăn hiệu quả nhất. Nếu lúc này ngâm chân làm dồn lượng máu xuống chân thì sẽ ảnh hưởng đến khả năng hấp thu của cơ thể, lâu dài gây nên thiếu hụt chất dinh dưỡng, có thể gây ra suy dinh dưỡng.

Không ngâm chân trong những ngày hành kinh do lúc này cơ thể đang mệt mỏi và bị mất máu. Nên ưu tiên máu đến tử cung để hạn chế và giảm bớt đau bụng kinh.

Trẻ em không nên ngâm chân: do trẻ em đang thời kỳ phát triển, một số công năng của cơ thể chưa hoàn thiện. Một số bệnh cấp tính không nên ngâm chân: Các bệnh sưng nóng đau khớp, viêm phổi, bệnh lý về đông máu…

Sau khi ngâm chân xong không nên ngủ ngay mà cần lau khô và đợi chân cân bằng nhiệt độ với cơ thể.

5.        Ứng dụng liệu pháp ngâm chân.

Tại khoa Nội cán bộ Cao cấp – Bệnh viện Y học cổ truyền Bộ Công an, dựa trên công thức bài thuốc độc quyền, liệu pháp ngâm chân thảo dược đã được ứng dụng trong điều trị các bệnh lý về cơ xương khớp, tiêu hóa, thần kinh…

Bài thuốc gồm 03 vị: Kê huyết đằng có tác dụng khử phong, hành huyết thông kinh lạc, khỏe gân cốt; Hoàng bá tả hỏa, thanh thấp nhiệt; Quế chi làm ấm, thông kinh mạch, trợ dương hóa khí. Toàn bài có tác dụng trừ thấp hoạt huyết, ôn thông kinh lạc.

  

Theo những nghiên cứu đánh giá tại Bệnh viện Y học cổ truyền Bộ Công an, sau một liệu trình 20 ngày sử dụng liệu pháp ngâm chân thảo dược, bệnh nhân giảm đau xương khớp, cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm căng thẳng…
Kết quả này đã dần khẳng định được độ an toàn, chất lượng, hiệu quả của phương pháp này và cũng góp phần khẳng định vai trò của y học cổ truyền trong việc điều trị các bệnh lý mạn tính.

                                                                                                                                Khoa Nội Cán bộ cao cấp