Tin tức
Đào tạo – Quan hệ Quốc tế
Review
Liên hệ
Gan đóng vai trò trung tâm trong chuyển hóa protein, cacbonhydrat, lipid, các chất khoáng và vitamin, khử độc các sản phẩm phân giải chất khoáng, một số thuôc độc và chất màu, hình thành và bài tiết mật, cân bằng nước và điện giải.
Do đó khi chức năng gan bị suy giảm sẽ kéo theo một số rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng sâu sắc đến tình trạng dinh dưỡng của người bệnh.
Gan là một cơ quan lớn nhất trong cơ thể, nó nằm ở góc trên bên phải của ổ bụng, ngay dưới cơ hoành.
Gan đóng vai trò trung tâm trong chuyển hóa protein, cacbonhydrat, lipid, các chất khoáng và vitamin, khử độc các sản phẩm phân giải chất khoáng, một số thuôc độc và chất màu, hình thành và bài tiết mật, cân bằng nước và điện giải.
Do đó khi chức năng gan bị suy giảm sẽ kéo theo một số rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng sâu sắc đến tình trạng dinh dưỡng của người bệnh.
Chế độ ăn cho người bệnh gan mật như thế nào là hợp lý để phục hồi và bảo tồn chức năng gan mật.
1. Nguyên tắc chung về dinh dưỡng trong bệnh gan mật
– Bảo vệ tế bào nhu mô gan là quan tâm hàng đầu trong các bệnh lý gan mật để bảo tồn chức năng gan. Do vậy, cần một chế độ ăn hợp lý về chất và đủ về lượng.
– Tăng các acid amin có giá trị sinh học cao, đủ các acid amin cơ bản nhằm ngăn thâm nhiễm mỡ ở gan, thoái hóa tế bào gan và tạo điều kiện tái tạo các mô.
– Tăng dinh dưỡng bằng Carbonhydrat để đảm bảo kho dự trữ Glycogen. Bình thường một phần Glucid của chế độ ăn được dự trữ ở gan dưới dạng Glycogen. Chức năng dự trữ và chuyển hóa Glycogen rất quan trọng vì nó giúp gan đảm nhiệm được vai trò giải độc. Khi tế bào gan bị tổn thương thì Glycogen giảm đi. Do đó chế độ ăn phải nhiều Glucid để gan tạo ra nhiều Glycogen. Mặt khác nó còn bảo vệ cho gan khỏi bị thoái hóa mỡ.
– Hạn chế mỡ và thức ăn béo: Khi tế bào gan bị tổn thương thì lập tức bào tương của nó sinh ra các giọt mỡ có thể làm hủy hoại tế bào. Đó là hiện tượng thoái hóa mỡ của gan. Do đó chê độ ăn phải hạn chế chất béo.
– Đủ Vitamin, nhất là phức hợp nhóm B, Vitamin C, K…
– Ăn nhạt khi có phù và cổ chướng
– Trong hôn mê gan thì dinh dưỡng chủ yếu là glucose và vitamin.
2. Chế độ dinh dưỡng trong bệnh viêm gan:
– Mục đích: Tạo điều kiện để tái tạo tổ chức gan và ngăn ngừa sự hủy hoại thêm của tế bào gan
– Bênh nhân bị bệnh gan thường chán ăn. Tuy nhiên bệnh nhân cần biết rằng, ăn là một phần của điều trị, dinh dưỡng tốt là để gan nhanh chóng phục hồi và ngăn ngừa tái phát. Mặt khác, cần chế biến thức ăn cho dễ tiêu và hợp khẩu vị
của bản thân người bệnh.
2.1 Giai đoạn cấp tính: bệnh nhân cần ăn thức ăn lỏng và mềm như:
Chế độ ăn sữa khoảng 1000calo (khoảng 1000- 1500ml sữa)/ngày. Sữa là một loại thức ăn tốt vì không có nhiều cặn bã, không độc, có thể dùng sữa tách bơ hoặc sữa đã rút kem pha thêm đường hoặc dùng các sản phẩm dinh dưỡng công thức khác.
Nước cháo, bột đậu nành, bột sắn.
Nước quả pha đường, chuối nghiền, đu đủ, hồng xiêm nghiền.
– Cuối giai đoạn cấp tính có thể cho bệnh nhân ăn thêm ngũ cốc dưới dạng bột, cháo, sữa tách bơ, thịt nạc, cá nạc,…
Có thể dùng chế độ: sữa + bột + rau củ, nghĩa là cùng với sữa cho thêm:
Cháo, phở, quả chín (chuối), rau tươi nấu chín (trừ cải, đậu đỗ).
Sau đó tăng dần thức ăn đặc: cháo thịt hầm, khoai tây nghiền, bánh mỳ, bánh quy ăn với sữa loãng.
– Giai đoạn hồi sức: cần chú ý tăng protid (chất đạm), ngoài sữa cần dùng thêm thịt, cá, trứng.
– Không dùng thực phẩm lạ, dễ gây dị ứng. Tránh ăn nhiều thịt xúc vật non vì có chứa nhiều nucleoprotid. Không dùng gia vị, rượu bia, chất kích thích. Không nên chế biến cầu kỳ.
Số bữa ăn: 4-5 bữa/ngày
2.2. Viêm gan mạn
Nguyên tắc dinh dưỡng:
– Cần chọn thực phẩm tươi, tránh thức ăn dễ gây dị ứng như đồ biển, tôm, ốc, tránh nấu nướng cầu kỳ.
– Cần ăn nhiều bữa để cơ thể hấp thu tôt.
– Protein từ cá và sữa bò rất tốt. Acid béo và omega 3 từ thực vật hay từ cá đều tốt cho gan và làm chậm quá trình ung thư hóa gan
– Hạn chế dùng: cac chất béo, các món rán. Có thể chế biến thực phẩm thành các món kho, nấu, luộc, tránh xào rán.
– Dùng thịt nạc, trứng phải đun chín.
– Các chất béo chỉ nên dùng dầu thực vật, bơ và ăn sống.
– Uống nước đun sôi, không uống rượu, bia.
– Tránh ăn các loại sò, hến, cá sông, nhiều gia vị.
Nên có một chế độ ăn uống cân bằng, chọn lựa các thực phẩm đa dạng
Chế độ ăn cho người bệnh gan mật cần luôn được tuân thủ và được điều chỉnh tùy theo từng cá thể để đáp ứng với nhu cầu của từng bệnh nhân.
Đến khám và điều trị tại Bệnh viện Y học cổ truyền Bộ công an, bạn có thể trao đổi trực tiếp với bác sỹ điều trị hoặc bác sỹ dĩnh dưỡng để được tư vấn lựa chọn những thực phẩm tốt nhất cho mình.
Khoa Nội I
