Canxi là một khoáng chất cần thiết đối với đời sống của các loài sinh vật nói chung và với con người nói riêng. Không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển xương, canxi còn giúp duy trì hoạt động của các cơ bắp, kích thích máu lưu thông và phát tín hiệu cho các tế bào thần kinh đồng thời điều tiết các hormone trong cơ thể. Trung bình một người trưởng thành có khoảng 1,0-
1,5kg canxi, trong đó 99% nằm trong xương và răng.
Canxi tồn tại trong cơ thể dưới hai dạng:
Canxi trong xương: cấu tạo thành phần hoá học của xương bao gồm: 25% nước, 20% protein, 5% lipit, một lượng nhỏ glycosaminoglycan và gần 50% là chất khoáng, trong đó hầu hết chất khoáng là muối canxi.
Canxi ngoài xương: Lượng canxi trong dịch ngoài tế bào và tổ chức mềm ở người bình thường không quá 10 g. Canxi ngoài xương cần thiết cho các hoạt động thần kinh cơ và quá trình đông máu.
Nhu cầu Canxi theo khuyến nghị:Nhóm tuổi/tình trạng sinh lý Nhu cầu canxi (mg/ ngày)
Trẻ em (Tháng tuổi) < 6 tháng tuổi 300
6 – 11 tháng tuổi 400
Trẻ nhỏ (Năm tuổi) 1 – 3 tuổi 500
4 – 6 tuổi 600
6 – 9 tuổi 700
Nam vị thành niên (Tuổi) 10 -18 tuổi 1000
Nữ vị thành niên (Tuổi) 10 – 18 tuổi 1000
Nam giới trưởng thành (Tuổi ) 19 – 49 tuổi 700
từ 50 tuổi trở lên 1000
Nữ giới trưởng thành (tuổi) 19 – 49 tuổi 700
từ 50 tuổi trở lên 1000
Phụ nữ mang thai (trong suốt thời kỳ mang thai) 1000
Phụ nữ đang cho con bú (Trong suốt thời kỳ cho con bú) 1000
Xương cần nhiều canxi và vitamin D suốt thời thơ ấu và thanh thiếu niên để đạt được mật độ xương cao và duy trì được mật độ xương ổn định trong suốt những năm tiếp theo cho đến năm 30 tuổi. Sau độ tuổi 30, xương dần dần mất canxi, nhưng chúng ta có thể bù đắp lượng canxi mất đi bằng cách bổ sung canxi theo mức khuyến nghị và có một lối sống lành mạnh, tích cực kèm theo các hoạt động và rèn luyện thể lực hàng ngày.
Vì sao bạn bị thiếu Canxi?
Có thể do lượng ăn vào không đủ hoặc do hấp thu từ đường ruột kém gây ra tình trạng thiếu canxi. Khi cơ thể bị thiếu canxi mạn tính, để duy trì nồng độ canxi trong máu cơ thể sẽ tự huy động canxi từ trong xương ra, do đó ảnh hưởng đến sức khỏe của xương. Chính vì vậy việc thiếu hụt canxi mạn tính là một trong những nguyên nhân quan trọng của việc giảm khối lượng xương và
loãng xương. Ảnh hưởng của của thiếu canxi sẽ dẫn đến những nguy cơ sau:
Thiếu xương (mật độ khoáng của xương thấp hơn bình thường)
Loãng xưỡng (mật độ xương rất thấp)
Tăng nguy cơ gãy xương
Thiếu canxi trong khẩu phần dẫn đến tình trạng rối loạn khoáng hóa tại xương. Thiếu canxi mạn tính (do hấp thu canxi kém ở ruột non, do khẩu phần ăn không đủ canxi) là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến giảm mật độ xương, gây ra bệnh còi xương ở trẻ em và loãng xương ở người lớn.

Loãng xương thường xuất hiện ở lứa tuổi trung niên và cao tuổi, đặc biệt ở phụ nữ, khi đó xương trở nên xốp, nhẹ và dễ vỡ và dễ bị gãy hơn người bình thường. Loãng xương là một vấn đề sức khoẻ cộng đồng nghiêm trọng đối với hơn 10 triệu người trên 50 tuổi ở Hoa Kỳ.
Một số yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng đến tình trạng loãng xương là:
Mật độ xương ở tuổi thanh niên không đạt mức tối ưu, cung cấp canxi hàng ngày từ khẩu phần ăn bị thiếu cũng như ít hoạt động thể lực.
Thiếu canxi lâu dài trong khẩu phần có dẫn tới những bệnh lý nghiêm trọng như: bệnh cao huyết áp và ung thư ruột. Lượng canxi (dưới 600 mg/ngày) và áp lực máu có mối liên quan ngược chiều (khi lượng canxi giảm, tỉ lệ mắc bệnh cao huyến áp tăng).
Để phòng chống thiếu Canxi cần chú ý chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt như sau:
Chế độ ăn đa dạng các loại thực phẩm, sử dụng thực phẩm giàu canxi như tôm, cua, cá, ốc, vừng, đậu nành, mộc nhĩ, rau ngót, các loại sữa và chế phẩm từ sữa… Sữa và những chế phẩm từ sữa như sữa chua, pho mát
là nguồn cung cấp protein, canxi, vitamin và các chất khoáng với chất lượng cao và dễ hấp thu. Sử dụng các thực phẩm có bổ sung canxi.
Thay đổi những thói quen ăn uống có lợi cho hấp thu canxi như hạn chế cafe, rượu và muối vì những chất này thường kìm hãm khả năng hấp thu canxi.
Chế độ ăn cần đáp ứng đủ protein so với nhu cầu protein theo khuyến nghị. Nếu chế độ ăn có quá nhiều protein so với nhu cầu khuyến nghị sẽ làm cho cơ thể tăng nguy cơ thiếu canxi. Khẩu phần ăn có quá nhiều protein sẽ tăng đào thải canxi qua đường tiết niệu và làm tăng nguy cơ sỏi thận.
Hàng ngày nên dành ít nhất 10 đến 20 phút để tắm nắng vào buổi sáng
(vào 9h – 9h30 sáng mỗi ngày) để giúp cơ thể hấp thụ được nhiều Vitamin D qua da, đồng thời khẩu phần ăn có đủ dầu mỡ để Vitamin D được hấp thu qua đường tiêu hóa tốt hơn.
Không nên nhịn đói làm phophate trong cơ thể giảm, gây hạ canxi.
Chỉ nên dùng viên canxi bổ sung theo chỉ định của bác sĩ.
Chăm chỉ luyện tập thể dục thể thao mỗi ngày để tăng cường sức khỏe.
Đại úy, ThS.BS Nguyễn Thị Ánh Tuyết (tổng hợp)
Khoa Dinh dưỡng-Bệnh viện Y học cổ truyền Bộ Công an là nòng cốt của Chi hội Dinh dưỡng Y dược truyền thống Việt (trực thuộc Hội dinh dưỡng Việt Nam).
Hiện nay, Khoa đang triển khai Phòng khám Dinh dưỡng 12A (Tầng 2 nhà 15 tầng), bước đầu khám, tư vấn Dinh dưỡng miễn phí cho các đối tượng.
Mọi chi tiết xin liên hệ hotline Khoa Dinh dưỡng: 02466582760 / 0692308026 / 0692308029 (Giờ hành chính 7h30-16h30 các ngày trong tuần từ thứ 2 đến thứ 6).